استراتژیهای کنترل ریسک داروهای پرخطر:
داروهای پر خطری که برای درمان بیماران استفاده می شود، می توانند ایمنی کارکنان سلامت را به خطر انداخته و به آنهایی که از تجهزات محافظتی استفاده نمیکنند، آسیب برساند. برای محافظت از کارکنان مراقبتهای سلامت و ارتقا ایمنی دارویی، توصیه میشود که بیمارستانها و سایر مراکز، خطرات خاص محل کار خود را ارزیابی کرده و برای کاهش این خطرات، از استراتژیهای کنترل خطر استفاده نمایند.
-
- استفاده از کنترلهای مهندسی (مانند هودهای تهویه)
- کنترلهای مدیریتی (از قبیل ایجاد سیاستهای امن اجرایی، آموزش و انجام بررسیهای معمول برای افرادی که بالقوه در معرض خطر هستند)
- تأمین تجهیزات حفاظت شخصی یا PPE (مانند دستکش و روپوش شیمی درمانی در صورت لزوم)
عوامل موثر بر خطرات ناشی از داروهای پرخطر
احتمال آسیب رساندن داروهای پرخطر، به کارکنان سلامت در محیطهای بهداشتی درمانی و همچنین شدت این آسیب، به عوامل مختلفی بستگی دارد:
به عنوان مثال، از داروهای سیتوتوکسیک برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود، اما این داروها همچنین می تواند باعث ایجاد سرطان یا آسیبهای دیگر به آن دسته از کارکنان مراقبتهای سلامتی شود که بدون تجهیزات محافظت فردی کافی، با آنها کار می کنند. برخی از این داروها، به توانایی فرد در داشتن بچه ی سالم نیز آسیب می رسانند.
برخی از داروها در دوزهای خیلی کم هم بسیار سمی هستند، در حالی که در مورد سایر داروها فقط در صورت مواجهه شدن فرد با دوزهای بسیار بالا، امکان ایجاد آسیب وجود دارد. االبته قرار گرفتن در معرض دوزهای بالای داروهای پرخطر، در بیشتر مراکز بهداشتی درمانی، غیر معمول است.
-
طریقهی قرار گرفتن در معرض این داروها:
چگونگی قرار گرفتن کارکنان سلامت در معرض یک دارو، عامل مهمی است که باید در تدوین استراتژیهای کنترلی، مورد توجه قرار گیرد. کارکنان سلامت ممکن است از طرق مختلف در معرض داروهای پرخطر قرار بگیرند:
-
- تنفس بخار، گرد و غبار یا ذرات معلق در هوا
- جذب آن از طریق تماس با پوست (به عنوان مثال: با لمس گرد و غبار یا باقی مانده مایع روی سطوح)
- بلعیدن
- و یا تزریق تصادفی...
-
خصوصیات فیزیکی و شیمیایی یک دارو:
از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی داروها که در میزان خطرزایی آنها موثر است، می توان به فشار بخار، حالت فیزیکی (جامد، مایع یا گاز) و وزن مولکولی دارو اشاره کرد.
فشار بخار بسیاری از داروها خیلی کم است و در نتیجه، بخار استنشاقی بیشتر داروها و قرار گرفتن در معرض آنها، نگران کننده نیست. با این حال، داروهایی که به صورت مایع یا پودر هستند ممکن است به صورت آیروسل، قطرات یا گرد و غبار استشمام شوند. علاوه بر این، داروها ممکن است از طریق پوست جذب شوند، به خصوص اگر پوست فرد، خشک، ساییده شده یا دارای بریدگی و خراش باشد.
اين مورد، اشاره به فرم تجویز دارو دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
- پودر
- مايع
- كپسول
- يا سرنگ پر شده
همانند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، فرم داروها نیز شاخص مهمی است که توجه به آن، برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آسیب و همچنین انجام اقدامات احتیاطی، لازم است.
بسته به اینکه فرم تجویز داروها چه باشد، استراتژیهای مختلفی برای مدیریت ریسک آنها مورد نیاز است.
این مورد، اشاره به چگونگی مدیریت و استفاده از داروهای پرخطر توسط کارکنان در محل کارشان دارد (مانند تجویز دارو، ترکیب آن، حمل آن و یا دریافت آن). فعالیتهای مختلف، پتانسیلهای بسیار متفاوتی برای در معرض قرار دادن کارکنان مراقبتهای سلامت دارند.
هشدار:
داروهای سیتوتوکسیک مورد استفاده برای درمان سرطان بیماران، ممکن است که باعث ایجاد سرطان در کارکنان سلامت شوند و به اندامهای آنها (مانند کبد، مغز یا کلیه) آسیب برسانند.
همچنین این داروها ممکن است بر توانایی باردار شدن کارکنان تأثیر گذاشته و مانع از داشتن نوزاد سالم شوند.
این داروها می توانند به زنانی که باردار هستند و یا قصد بارداری دارند، آسیب برساند و سلامت جنین را در معرض خطر قرار دهند.
برخی از داروهایی که در مراکز بهداشتی درمانی مورد استفاده قرار می گیرند نیز ممکن است نگرانیهایی برای مادران شیرده ایجاد کنند؛ زیرا داروها و مواد شیمیایی که کارکنان در محیط کار در معرض آن هستند، ممکن است در شیر مادر وجود داشته باشد.
راهکارهایی برای محافظت از کارکنان سلامت:
هیچ رویکرد واحدی نمی تواند از همه کارکنان در مراکز بهداشتی درمانی، در برابر همه داروهای پرخطر محافظت کند. با این حال، این مراحل می توانند احتمال آسیبهای ناشی از داروهای پرخطر را کاهش دهند:
- به طور کاملا واضح، تمام داروهای پرخطر را برچسب گذاری کنید تا کارکنان بدانند که باید با دقت از آنها استفاده کنند.
- در صورت امکان از فرم مایع داروها استفاده کنید تا از خرد شدن قرصها یا باز شدن کپسول جلوگیری شود.
- در صورت امکان، از بریدن، خرد کردن، یا دستکاری دیگر قرصها یا کپسولها خودداری کنید؛ چرا که این کار، ممکن است پودر تولید کرده و محیط کار را آلوده نماید و در نتیجه کارکنان را در معرض خطر قرار دهد.
- هنگام کار با داروهای پرخطر، از تجهیزات محافظت شخصی موثر استفاده کنید.
- هنگام تعیین استراتژیهای مناسب برای کنترل خطر، فاکتورهای مناسب را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، در نظر داشته باشید که مصرف قرصها و کپسولهای دست نخورده و باز نشده، نسبت به تهیه سرنگ یا کیسههای IV داروهای تزریقی، کارکنان را در معرض خطر کمتری قرار می دهند.
مدیریت خطر داروهای پرخطر در محیطهای کاری بهداشتی و درمانی
جدول زیر که توسط CDC ارائه شده، راهنماییهای کلی برای برخی از سناریوهای احتمالی استفاده از داروهای پرخطر در محیطهای بهداشتی درمانی را ارائه می دهد:
بسیار مفید بود ممنون ممنون میشم در مورد ایمنی کارکنان شرکت های داروویی و کارکنان انبار دارویی مطلب بگذارید
سلام خانم سید یوسفی ممنون از شما بابت بازخوردتون. سعی می کنیم این مورد رو هم در تولید محتوای آیندمون داشته باشیم. سلامت باشید