نکات مهم دستورالعمل اخذ رضایت آگاهانه + [دانلود عکس‌نوشته‌ها]

الزامات اخذ رضایت آگاهانه در پروسیجرهای تهاجمی

نکاتی که باید در فرایند اخذ رضایت آگاهانه، به بیمار گفته شود:

۱) تشخیص یا مشکل اصلی

2) درجه عدم قطعیتِ تشخیص یا مشکل

3) خطرات توأم با درمان و یا راهکار

4) اطلاعاتی در خصوص زمان بهبودی مورد انتظار

5) نام، سمت، صلاحیت فنی و تجربه کادر ارائه کننده خدمات

6) هزینه‌های خدمت یا داروهای مورد نیاز

نکاتی در مورد اخذ رضایت آگاهانه از بیمار (از منظر ایمنی بیمار):

(برای ارتقا آگاهیتان در مورد ایمنی بیمار، بر روی لینک موجود در خط بالا کلیک کنید.)

•  در تمامی اعمال جراحی و اقدامات تشخیصی درمانی تهاجمی، نیاز به اخذ رضایت آگاهانه می‌باشد.
• اخذ رضایت از بیماران در شرایط زیر، الزامی نیست:

- وضعیت‌های تهدید کننده زندگی

- اختلالات هوشیاری

• مدت اعتبار هر رضایت آگاهانه در مورد عمل جراحی یا پروسیجر تهاجمی، معادل با حداکثر ۳۰ روز می‌باشد.
• هر لحظه ای که بیمار بخواهد، می‌تواند رضایت خود را پس بگیرد.
• عموما قبل از هر مداخله جدید درمانی، بایستی از بیمار، ولی و یا وابسته درجه یک وی، رضایت آگاهانه دریافت نمود.

مواردی که در ارزیابی اخذ رضایت آگاهانه از بیمار، چک می‌شوند:

1. لیست اقدامات تشخیصی و درمانی تهاجمی

بیمارستان باید لیست پروسیجرهای تهاجمی را بر اساس نظر پزشکان متخصص هر رشته، نوع مراقبت و درمان‌ها، نوع مراجعین و همچنین به تفکیک هر بخش، تهیه نماید و به تایید ریاست بخش برساند.

2. وجود برگه‌ی رضایت آگاهانه بیمار در پرونده پزشکی بیماران بستری

این برگه باید در پرونده بیماران بوده و شامل اطلاعاتی پیرامون کلیه خطرات، منافع و عوارض جانبی احتمالی هرگونه اقدام تهاجمی و درمان‌های جایگزین باشد و به امضای بیمار و یکی از بستگان درجه یک وی رسیده باشد.

3. تایید بیماران در مصاحبه‌های تصادفی

در مصاحبه‌های تصادفی، بیماران باید آگاهی کافی خود از موارد لازم و همچنین امضای خود و یا شاهد را تایید نمایند.

اقدامات تشخیصی درمانی تهاجمی شامل چه مواردی می‌شود؟

- تمامی اعمال جراحی

- هرگونه پروسیجری که با بی حسی موضعی، بیهوشی عمومی، مراقبت پایش شده بیهوشی و تسکین، توام باشد.

- بیوپسی

به عنوان مثال: مغز استخوان، کبد، کلیه، پروستات، مثانه، پستان، عضلات پوست و غیره

- آندوسکوپی

به عنوان مثال: کولونوسکوپی، برونکوسکوپی، سیستوسکوپی، گذاردن لوله نفروستومی و غیره

- پروسیجر‌های تهاجمی رادیولوژی

به عنوان مثال: آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی، بیوپسی زیر جلدی و غیره

- پروسیجر‌های تهاجمی چشمی

به عنوان مثال: اقدامات مختلفی که با ایمپلنت توأم باشند.

- پروسیجر‌های تهاجمی دهانی

به عنوان مثال: بیوپسی لثه و کشیدن دندان

- پروسیجر‌های تهاجمی جراحی کودکان

به عنوان مثال: کشیدن ناخن فرو رفته

- تراکئوستومی

- کولپوسکوپی

- سنگ شکنی

- شیمی درمانی

- رادیوتراپی در بیماران آنکولوژی

- دیالیز خونی

- دیالیز صفاقی

- ختنه

- و غیره.

از بیمارانی که تحت برنامه‌های درمانی مکرر هستند، چند بار باید رضایت گرفت؟

• بیمارانی که تحت برنامه‌های درمانی خاص (نظیر شیمی درمانی، ترانسفوزیون مکرر خون، دیالیز خونی و دیالیز صفاقی) هستند، به شرط ثابت ماندن شرایط زیر می‌توان یک بار در ابتدای دوره درمان، رضایت گرفت:
• شرایط بیمار
• نحوه درمان
• روش‌های درمانی جایگزین
• احتمال خطر و منافع ناشی از روش درمانی
• ظرفیت بیمار برای دادن رضایت تغییر نکند
• بیمار رضایت قبلی خود را پس نگیرد.

در چه شرایطی نیاز به اخذ رضایت آگاهانه از بیمار نیست؟

•  پروفیلاکسی بیمار بعد از مواجهه
• پروفیلاکسی بیمار قبل/حین جراحی
• باز کردن راه وریدی محیطی، گذاردن لوله معده، تزریق وریدی و گذاردن سوند فولی، جزو پروسیجرهای تهاجمی محسوب نمی‌شوند و در نتیجه برای انجام این موارد، نیاز به اخذ رضایت بیمار نیست.